Dęby Pamięci - hołd dla ofiar Zbrodni Katyńskiej
17 “Dębów Pamięci” ku czci ofiar Zbrodni Katyńskiej – polskich bohaterów zamordowanych w 1940 roku strzałem w tył głowy przez sowieckie NKWD, zasadzono na terenie wszystkich stalowowolskich szkół oraz w Parku Miejskim.
Pamięć, która przetrwała ciszę
Przez wiele lat nie wolno było o nich mówić. Ofiary zbrodni katyńskiej – oficerowie Wojska Polskiego, funkcjonariusze Policji Państwowej, lekarze, nauczyciele, prawnicy i urzędnicy – elita II Rzeczypospolitej – ginęli w bezimiennych dołach śmierci, a ich los był tematem zakazanym. Dziś, 85 lat później, Stalowa Wola oddaje im cześć, nie pomnikami z betonu, lecz żywymi symbolami – dębami, które będą przypominać o ich bohaterstwie, męstwie i sile ducha. “Spotykamy się tutaj, by oddać hołd tym, którym odebrano życie, pamięć i godność. Tym, którzy w idei polskości stanowili zagrożenie dla sowieckiego okupanta. Dziś przywracamy ich obecność w naszej świadomości.” - mówił i Lucjusz Nadbereżny prezydent Stalowej Woli.
Dąb dla aspiranta Stanisława Kwapisiewicza
Szczególne miejsce wśród posadzonych drzew zajmuje Dąb Katyński upamiętniający aspiranta Policji Państwowej Stanisława Kwapisiewicza – mieszkańca Rozwadowa, urodzonego 6 listopada 1908 roku. Był więźniem obozu w Ostaszkowie i został zamordowany w Kalininie (dzisiejszym Twerze). Drzewo upamiętniające jego los zasadzono w Parku Miejskim im. Kapitana Pilata, gdzie wmurowano również pamiątkową tablicę. W uroczystości wzięli udział parlamentarzyści, przedstawiciele władz wojewódzkich i lokalnych, instytucji państwowych, służb mundurowych, organizacji patriotycznych, Sybiracy, rodziny katyńskie, młodzież szkolna oraz mieszkańcy.
Prawda z korzeni
Dęby posadzono przy szkołach miejskich i powiatowych, aby codziennie przypominały młodym pokoleniom o tragedii i bohaterstwie ofiar Katynia. Symbolika drzewa – głęboko zakorzenionego, silnego, rozrastającego się ku przyszłości – została podkreślona podczas uroczystości. “Drzewo czerpie siłę z korzeni, tak jak naród czerpie tożsamość z przeszłości. Młodzi ludzie są jak te drzewa – jeśli ich edukacja będzie oparta na prawdzie, wartościach i historii, przetrwają każdą burzę. A jeśli wydadzą dobry owoc, będzie to owoc pamięci i odpowiedzialności” – mówił prezydent Nadbereżny.
Katyń – rana, która uczy pamięci
Po wkroczeniu Armii Czerwonej na terytorium Polski w 1939 roku rozpoczęła się fala aresztowań i deportacji. W obozach NKWD – Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie – przetrzymywano tysiące polskich oficerów, inteligencji i funkcjonariuszy służb mundurowych. Wiosną 1940 roku ok. 15 000 z nich zostało zamordowanych w ramach zaplanowanej akcji eksterminacyjnej. Dęby Pamięci przypominają, że była to próba unicestwienia polskiej elity – tych, którzy swoją postawą, wiedzą i oddaniem stanowili duchową siłę narodu. Ich śmierć miała zatrzeć nie tylko ich nazwiska, ale także wartości, które reprezentowali.
Uroczysta Gala
Zwieńczeniem wspólnego sadzenia “Dębów Pamięci” była uroczysta gala, która odbyła się w Miejskim Domu Kultury w Stalowej Woli, podczas której dyrektorzy szkół odebrali Certyfikaty Dębów Pamięci, które są uroczystymi dokumentami potwierdzającymi posadzenie dębów w ramach programu "Katyń… ocalić od zapomnienia". Certyfikat zawiera informacje o ofierze oraz o partnerze programu.
Żywe pomniki pamięci
Upamiętnienie niemal 22 tysięcy osób skrytobójczo zamordowanych i spoczywających w Katyniu, Charkowie, Miednoje, Bykowni poprzez sadzenie Dębów Pamięci, to przede wszystkim nauka wrażliwości na to, co wspólne i co wymaga szczególnej dbałości miłości do Ojczyzny - mądrej, pogłębionej wiedzą i zaangażowaniem. Te 17 dębów, posadzonych 28 kwietnia 2025 roku, będą wzrastać razem z nowymi pokoleniami, ucząc odwagi, prawdy i przywiązania do Ojczyzny.
Organizatorami wydarzenia byli: Lucjusz Nadbereżny Prezydent Miasta Stalowej Woli, Agata Krzek Przewodnicząca Rady Miejskiej w Stalowej Woli, Młodzieżowa Rada Miejska w Stalowej Woli i Powiat Stalowowolski. Partnerami wydarzenia byli: Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza, Miejski Dom Kultury w Stalowej Woli, wszystkie szkoły miejskie i powiatowe, mające swoją siedzibę na terenie Stalowej Woli. Honorowym patronatem wydarzenie objęli: Janina Sagatowska Senator RP, Rafał Weber Poseł na Sejm RP, dr hab. Dariusz Iwaneczko Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie oraz Dorota Nowak-Maluchnik Podkarpacki Kurator Oświaty. Oprawę muzyczną uroczystości zapewnił Chór Puellarum Cantus z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 11 w Stalowej Woli pod dyrekcją Katarzyny Pisery.
